Beyaz Leke Hastalığı

Beyaz leke hastalığı, Derimizde pigment üreten, derimize rengini veren melanosit hücreleri vardır. Çeşitli nedenlerden dolayı, bu melanositlerin hasar görmesi neticesi, pigment üretilemez. Pigment yetersizliği neticesi deride, dağınık ve yama şeklinde sınırları belli olan beyaz lekeler (Alanlar) oluşur. Süt gibi belirgin bir beyazlıktır. Bu lekelerin büyüklükleri değişiktir; nokta kadar veya 2-3 madeni para büyüklüğünde olabilir. Bu biçimde deride ortaya çıkan hastalığa vitiligo denir. Bedende en çok etkilenen yerler el, kol, bacak, yüzdür.

Toplumda her yüz bireyden ortalama 1.5'inde vitiligo görülmektedir. Kalıtsal faktörlerin bu hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduğunu söylenebilir. Yapılan araştırmalar, ailesinde bu hastalık görülen bireylerin yüzde 25'inde vitiligo nun görüldüğünü göstermiştir. Deride beyazlık biçiminde kendini gösteren bir hastalık olduğu için, koyu renkli bireylerde daha belirgindir. Ortaya çıkma yaşı değişkendir. Bireylerin yarısı 20 yaşından önce hastalığa yakalanmıştır.

Deriye rengini veren melanosit hücrelerin azalması neticesi pigment üretilememesidir. Bu hücrelerin neden azaldığı kesin olarak bilinmese de bazı teoriler üretilmiştir. Genlerde ortaya çıkan bazı deformeler, bağışıklık sisteminin bozulması neticesi vücudun melanositleri yıkması, bu hücrelerin kendi kendini yok etmesi gibi sebepler yüzünden melanositlerin azaldığı düşünülmektedir. Ayrıca hastalığın ortaya çıkmasında veya daha da şiddetlenmesinde etkili olan bazı faktörler vardır. Güneş yakması, stres, bazı hastalıklar ve çarpma gibi faktörler bu hastalığı tetikleyebilir. Tabii kalıtsal etmenleri de unutmamak gerekir.

Deride yama biçiminde görülen beyaz lekelerdir. Süt beyazı gibidir. Bazı bireylerde vücudun tamamı beyazlar. Beyaz alanlardaki kıllarda da beyazlaşma görülebilir. Koyu tenli bireylerin rahatlıkla fark ettiği bu durum, açık tenlilerin de güneşte bronzlaşması neticesi dikkat çekecek düzeydedir. Hastalığın şiddeti ve seyri her bireyde aynı değildir. Lekelerin olduğu alanda bazı esmerlikler olabilir. Bunun sebebi hala o bölgede bir miktar pigment olmasıdır. Pigment kaybı, hastalık ortaya çıktıktan bir süre sonra durur. Sonra tekrar pigment kaybı ortaya çıkabilir ve bu biçimde devam eder. Hastalık ilerler ve birey eski rengine kavuşamaz.

Doktor tarafından uygulanan tedaviyle hastanın dikkat etmesi gereken bazı haller vardır. Amaç; melanosit hücrelerini normale döndürmektir. Bunun için ilaç ve kremler kullanılmaktadır. Ancak son zamanlarda uygulanan en etkili metot lokal ultraviyole B (UVB) ışık tedavisidir. Yeni ve gelişmiş bir metottur. Bu ışık tedavisi yalnızca lekelerin olduğu bölgelere uygulanır. Böylece bedenin diğer bölgelerinin oluşacak yan etkilerden korunması amaçlanır.

Hastalıkta krem tedavisi de uygulanmaktadır. Ancak yüze uygulandığında dikkat edilmesi gerekir; yan etkileri olabilir. Ayrıca bazı ilaçlarla hastalığın ilerlediği hallerde, lekelerin olmadığı bölgelerin de renginin açılarak, bireyin derisinin görünümü normal hale getirilmeye çalışılır.
Güneşe çıkarken yüksek koruyucu faktörlere sahip kremler kullanılmalıdır. Çünkü bireylerde güneşe karşı savunma mekanizması azalmıştır. Sonuçta meydana gelecek güneş yanıkları, hastalığın şiddetlenmesine sebep olur.